Wdrożenia dostępności cyfrowej

Wdrożenia dostępności cyfrowej (WCAG 2.1)

Idea dostępności cyfrowej istnieje w polskim prawie od niedawna, bo od 2019 roku. W jej myśl stwarzamy wszystkim użytkownikom, niezależnie od ich ograniczeń, szansę na takie samo korzystanie z serwisu internetowego. Oznacza to, że nie ma znaczenia jaki rodzaj niepełnosprawności dotyka użytkownika – czy wynika on z dysfunkcji wzroku, słuchu, ruchu, niepełnosprawności intelektualnych czy zaburzeń poznawczych – strona zostanie zaprojektowana w taki sposób, by użytkownik mógł z niej uzyskać takie same informacje, jak osoba bez nich.

Szczegóły na ten temat precyzuje Ustawa z 4 kwietnia 2019r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych. W myśl Ustawy strona jest dostępna, jeśli spełnia konkretne wymagania, które wymienione zostały w tabeli – będącej ostatnią częścią Ustawy. Tabela skupia się na czterech głównych elementach: postrzegalności, funkcjonalności, zrozumiałości oraz kompatybilności.

Postrzegalność rozumiemy jako zapewnienie alternatywnego opisu zawartości strony w postaci tekstu, odpowiednią, zrozumiałą prezentację zawartości a także możliwość rozróżnienia zawartości, na przykład poprzez kontrast, czy odstępy w tekście.

Funkcjonalność ma na celu udzielenie dostępności do zawartości z poziomu klawiatury, odpowiedniemu utworzeniu struktury strony np. poprzez poprawne stosowanie nagłówków czy list. Ta dyrektywa przestrzega przed wprowadzaniem elementów, które mogą stwarzać zagrożenie dla Użytkowników chorujących na padaczkę (np. poprzez migotanie elementów). Zrozumiałość to zapewnienie przewidywalności i punkt ten rekomenduje konsekwencję w tworzeniu nawigacji. Jej istotnym elementem jest, aby użytkownik korzystający z funkcjonalności serwisu (np., formularzy) otrzymał jasne instrukcje a także wskazówki i pomoc w przypadku popełnienia błędów.

Kompatybilność to część na którą największy wpływ ma programista. Spełnienie wymogu oznacza, że serwis i jego funkcjonalności są dostępne dla technologii asystujących, a elementy HTML służące do uruchomienia akcji (jak na przykład znacznik a, button, czy input - pole tesktowe formularza) były w poprawny sposób użyte w serwisie.

Jakie serwisy powinny spełniać wymogi dostępności cyfrowej?

W myśl Ustawy wymogi powinny spełniać podmioty publiczne, takie jak:

• jednostki sektora finansów publicznych,
• państwowe jednostki organizacyjne bez osobowości prawnej,
• osoby prawne, utworzone w celu zaspokajania potrzeb o charakterze powszechnym;

organizacje pozarządowe działające na rzecz ochrony i promocji zdrowia, osób z niepełnosprawnościami i seniorów.

Z pełną listą podmiotów można zapoznać się na stronie rządowej.

Oczywiście wymogi dostępności może spełniać każdy serwis, niezależnie od tego, czy jego właścicielem jest jednostka publiczna czy prywatna. Zapewnienie wszystkim użytkownikom dostępu do serwisu i sprawienie by korzystanie z niego było dobrym doświadczeniem, powinno towarzyszyć autorom stron przez cały proces tworzenia – od fazy projektowej po wykonanie i zapełnienie go treścią.

Kiedy spełniamy wymagania dostępności i WCAG?

WCAG – Web Content Accessibility Guideline co tłumaczymy jako wytyczne dotyczące dostępności treści internetowych to zbiór przepisów, nakazów i zakazów, według których tworzymy serwisy internetowe.

WCAG posiada trzy poziomy:

• A – poziom podstawowy – w przypadku gdy nie zostaną spełnione, niektóre grupy osób nie będą miały w ogóle dostępu do zawartości serwisu;
• AA – poziom optymalny – brak spełnienia jego wytycznych sprawia, że niektóre grupy osób będą miały utrudniony dostęp do zawartości serwisu;
• AAA – najwyższy poziom – jego spełnienie jest bardzo ciężkie do osiągnięcia, ale dzięki nim usuwamy wszelkie utrudnione związane z dostępnością informacji zawartych w serwisie.

Obecnie wymaga się spełnienia warunków wersji 2.1 na poziomie AA, które dostępne są w polskiej wersji językowej na stronie w3.org. W celu spełnienia obydwu wytycznych, należy przejść krok po kroku każdy ich element. Zawarte są tam opisane szczegółowo: postrzegalność, funkcjonalność, zrozumiałość oraz kompatybilność. Dodatkowo serwis powinien posiadać deklarację dostępności.

Należy pamiętać, że zgodność z wytycznymi, to nie tylko zapewnienie kontrastu, bądź zmiany wielkości czcionki . Takie modyfikacje nie przyczyniłyby się do zapewnienia dostępności serwisu osobom niewidomym. Na spełnienie wymagań składa się wiele czynności, tworzących cały proces, który zaczyna się na pracach w kodzie źródłowym serwisu a kończy poprawnie zredagowaną treścią, którą wypełnimy serwis internetowy.

Jakie zmiany wykonujemy w kontekście programistycznym?

Programista, w zgodzie z wytycznymi zawartymi w WCAG (obecnie 2.1 na poziomie AA) dostosowuje każdy element strony. WCAG w kontekście serwisu internetowego stanowi taka samą pomoc dla osób niepełnosprawnych, jak zapewnienie podjazdów dla osób na wózkach inwalidzkich w infrastrukturze miejskiej przy, urzędach, szpitalach, czy poradniach. Takie dostosowanie ma na celu między innymi ułatwienie przeglądania strony urządzeniami używanymi przez osoby z niepełnosprawnościami. Zapewnia użytkownikowi możliwość wypełnienia formularzy, odnalezienia szukanej informacji czy też przekazanie za pomocą tekstów alternatywnych zawartości elementów graficznych.

CMS Wordpress umożliwia takie wdrożenie serwisów zgodnych z WCAG np. poprzez tworzenie wersji kontrastowej, zdefiniowanie styli prezentujących hierarchię treści, implementację odpowiednio skonfigurowanych formularzy. 

Standardy obowiązujące treść w serwisie www zgodnym z WCAG

Treści zawarte w serwisie zgodnym z ustawą i WCAG będą się nieco różniły zarówno zawartością merytoryczną jak i wyglądem od serwisu , niespełniającego wymagań.

Istotną kwestię stanowi zapewnienie alternatywnych źródeł informacji dla niewidomych, czy niesłyszących. Szczególną uwagę należy także zwrócić na filmy. Ważne jest by tekstom mówionym towarzyszyły także napisy. Jeśli grafiki w serwisie pełnią funkcję merytoryczną, a nie tylko wizerunkową, powinny także zostać opatrzone opisem precyzującym zawartość grafik.

Przy wprowadzaniu treści należy za każdym razem zadać sobie pytanie, czy opisaliśmy ten konkretny element na tyle dobrze, by każdy – niezależnie od tego, jakie ograniczenia posiada – mógł go odebrać w taki sposób, w jaki zakładał autor?

Zespół agencji interaktywnej VENTI z racji doświadczeń w tworzeniu serwisów zgodnych z WCAG od strony programistycznej, jak i wypełnianiu ich treścią od strony merytorycznej, prowadzi szkolenia w ramach których przekazuje konkretne wytyczne, jak implementować poprawnie treści do serwisu i zarządzać jego zawartością. W ramach usługi opieki nad serwisami oferujemy wdrażanie zmian programistycznych, przygotowywanie materiałów graficznych na stronę oraz wprowadzanie treści do serwisu przy zachowaniu standardów WCAG. 

Doświadczenie agencji interaktywnej VENTI we wdrożeniach WCAG 2.1

W 2021 roku utworzyliśmy nowy serwis dla Narodowego Instytutu Leków (NIL). Naszą pracę zaczęliśmy od utworzenia szablonu strony w zgodzie z kolorystyką NIL. Serwis po zmianach posiada wersję kontrastową, możliwość zmieniania wielkości czcionki, a także poprawnie napisane formularze. Dodatkowo, strona posiada wbudowany BIP – czyli Biuletyn Informacji Publicznej – który jest jednym z elementów wymaganych czy to bezpośrednio na stronie podmiotu, czy jako serwis zewnętrzny.

Jednym z zadań, poza stworzeniem serwisu, było przeniesienie i edycja zawartości serwisu, a także utworzenie deklaracji dostępności, której obecność jest jednym z wymogów ustawy o dostępności. 

Po ukończeniu przeprowadziliśmy szkolenie dla pracowników NIL z obsługi panelu Wordpress a także przedstawiliśmy, jak dodawać poprawnie treści.

Kolejnym serwisem zgodnym ze standardami WCAG 2.1 jest strona łódzkiej poradni Aloes. Podobnie jak w przypadku NIL utworzyliśmy projekt graficzny, a także we współpracy z klientem, ustaliliśmy nową strukturę strony.

W tym projekcie zajmowaliśmy się jedynie częściowo przeniesieniem treści – natomiast klient uzyskał instrukcję obsługi wraz z naciskiem na istotne elementy, które należy stosować aby zapewnić zgodność z WCAG 2.1 na poziomie AA.

W naszym portfolio znajduje się także strona internetowa Naczelnego Sądu Administracyjnego, którą modyfikowaliśmy w celu dostosowania jej do standardów WCAG. Przygotowaliśmy także instruktaż odnośnie przeredagowania zawartości serwisu pod kątem zgodności z WCAG. 

Zapraszamy na stronę portfolio, gdzie prezentujemy wszystkie nasze realizacje.